„Zostałem stworzony, by poprzez moje czyny wznieść się do Boga”. Anioł i księga Ewangelii to atry­buty św. Grzegorza z Nazjanzu – biskupa i doktora Kościoła, którego wspomnienie obowiązkowe obchodzono przed kilkoma dniami – 2 stycznia, a jedną z jego myśli przytoczono we wstępie. Przedstawiany zazwyczaj jako starszy mężczyzna z krótką brodą i łysiną na czole, z prawą ręką złożoną w geście bło­gosławieństwa, w lewej ręce trzymający Ewangelię, czasami z Lucyferem u stóp.

Grzegorz urodził się w 330 r. w Kapadocji, obec­nie jest to teren Turcji. Pochodził z rodziny świętych – babcia to św. Nonna, brat – św. Cezary, siostra – św. Gorgonia. Jego ojcem był biskup Nazjanzu – również Grzegorz. Mając 28 lat, przyjął chrzest, po którym udał się do Aten na kontynuację studiów. Odby­wał je wspólnie ze św. Bazylim Wielkim, którego wspomnienie obowiązkowe ma miejsce również 2 stycznia.

W 361 r. przyjął z rąk swojego ojca święcenia kapłańskie i od tego momentu pomagał mu w duszpasterstwie i zarządzaniu diecezją. Mimo chęci prowadzenia pustelniczego życia, Grzegorz pozostawał posłuszny swojemu ojcu. Przejęcie biskup­stwa w Sasimie nie było dla Grzegorza komfortowe, dlatego usunął się on na cztery lata do klasztoru św. Tekli w Seleucji.

Grzegorza powołano na metropolitę Kon­stantynopola po wkroczeniu cesarza Teodozoego I Wielkiego, w wyniku odbywającego się soboru powszechnego przyznano mu tytuł patriarchy. I tym razem Grzegorz zrzekł się godności i udał się do Karbala Arianzos w celu kontemplacji i reali­zowania się w pisarstwie. Grzegorz zmarł w 390 r. Cesarz Konstantyn II sprowadził jego relikwie do Konstantynopola i umieścił w kościele Dwunastu Apostołów. Obecnie część relikwii znajduje się w kaplicy św. Grzegorza w bazylice św. Piotra w Rzymie.

Grzegorz był wybitnym teologiem, poetą i hu­manistą. Ważnym jego dziełem były jego kazania, do czasów współczesnych zachowało się ich 45. Ponadto przetrwało aż 245 jego listów. Był największym po­etą Kościoła Wschodniego, do dzisiaj ocalało aż 507 jego poetyckich utworów na tematy tajemnic wiary, osobistych przeżyć, uniesień mistycznych i ówczesnych wydarzeń. «’Wszyscy jesteśmy jedno w Panu’ (por. Rz 12, 5), bogaci i ubodzy, niewolnicy i wolni, zdrowi i chorzy; jedna jest też głowa, od której wszystko pochodzi — Jezus Chrystus. I podobnie jak to czynią członki jednego ciała, każdy niech się zajmuje każdym i wszyscy wszystkimi». (Oratio 14, 8, św. Grzegorz).